Mexikora iritsi naizenetik elektrizitate asko daukat gorputzean zehar; metalezko gauzak ikutzen ditudan bakoitzeko kalanbrazo bat sentitzen dut, eta zarata egiten du.

Atzo arratsean Gasteizko mutil baten etxera joan ginen Jon, Flora eta hirurok. Gasteizko mutila, bere neska (Martha, Pueblakoa) eta hemengo beste hiru pertsona zeuden bertan: Pantxo, Fran (neska, Francisca-edo izango dela pentsatzen dut) eta Manolo. Martha, Fran eta Manolo Donostian egon ziren lehengo urtean truke-programarekin, eta oso jatorrak dira. Manolo oso tipo handia da eta Manolito deitzen diote (me enkanta gauza eta pertsona haundiei diminutiboa jartzeko ohitura hoi), eta abeslaria da; oso tipo jatorra. Fran 24 urteko neska polita da, jantzia bai hemengo eta bai hango kontuetan. Fran oso tipo interesgarria da; asko daki historiaren inguruan (Historia karrera ikasi du) eta natura-kontuak ere asko interesatzen zaizkio. Gida turistikoa da eta zer ikusi komentatzen hasi zitzaigun; oso interesgarria suertatu zitzaidan bere hizketaldia: mantso hitz egiten du eta badaki une bakoitzan zer eta nola esan hizketakidearen atentzioa jasotzeko eta hark haria ez galtzeko.

Datorren astean zoo ireki batera joango gara beraiekin (Cabárceno-ren antzekoa izango delako susmoa daukat), eta hemendik aurrera gure irteerak eta ibilaldiak euren eskutan utziko ditudala uste dut. Bidaia-lagun onak izango direlako sentsazioa daukat.

Flora atzo nahiko tripa nahasiekin zebilen; beherakorik ez zeukan, baina zartakoak nabaritzen zituen noizean behin urdailean. Gaur okerrago esnatu da: min handiagoa eta etengabea zeukan, eta beherakoa. Seguroarekin hitz egin du eta ospitalera joan gara; botika batzuk errezetatu dizkiote eta orain ohean dago. Badirudi "la venganza de Moctezuma" duela. Kontzeptu hori aspalditik erabiltzen dute hemengoek, eta beste testuinguru batetik hartua da: espainiarrek lurralde hau eurenganatu ostean, hemengo artoa eramaten zuten hara, espainiar gobernuak eta Elizak ez zutelako produktu horren gaineko zergarik ezartzen. Horrela, ahalmen ekonomiko baxuko espainiarrek artoa zuten oinarrizko elikagaitzat, nahiz eta ez zen gustukoen zutena. Arazoa zera zen: artoa ondo ezagutzen ez zuten produktua izaki, garia balitz bezala prozesatzen zutela, mexikarrek erabiltzen zuten "nixtamalizazio" prozesuari muzin eginez. Prozesu horren ezean, artoak ez du askatzen gizakiaren dietan oinarrizkoa den B3 bitamina, eta oinarrizko elikagaia artoa zutelako pertsona horiek kalteak nozitu zituzten, erotu eta hiltzerainokoak. Milaka europarrek galdu zuten bizia "gaixotasun" honen ondorioz, eta espainian "Mal de la Rosa" edo "Pelagra" izena eman zitzaion artean, mexikarrek "la venganza de Moctezuma" izena jarri zioten gaitz horri.

Ordutik, Mexikon urdaileko eta hesteetako gaitzak pairatzen dituen atzerritar oro "la venganza de Moctezuma" pairatzen ari dela esaten da, garai batean zuen esanahiaren aldaera moduan.

Mexikora heldu eta 8-9 bat egunera pairatzen omen dugu atzerritarrok hori, baina nik ez dut halakorik pasa.

Euskal Herritik energia asko ekarri dudalako izango da... zart! ayyy!